افسردگی چیست؟ ( علائم و نشانه ها)
افسردگی چیست؟
اکثر ما در بعضی مواقع احساس غم و رخوت می کنیم طوری که به هیچ کاری علاقه و میل نداریم حتی فعالیت های لذت بخش . بروز این نشانه های خفیف در واقع پاسخ طبیعیه ماست به فشارهای گوناگون زندگی و به آن افسردگی نمی گوییم اما این زمانی نابهنجار می شود و افسردگی تلقی می شود که عملکرد عادی و روزانه مان را مختل کند و نشانه هایش تا حداقل ۲ هفته باقی بماند. بحث افسردگی در حوزه روانشناسی بالینی مطرح میشود
علائم کلی افسردگی
خلق پایین
این افراد تقریبا در تمام ساعات شبانه روز خلقی افسرده ، ناراحت و پراندوه دارند و مدام در نارضایتی و ناامیدی شدید به همه چیز به سر می برند که یا خودشان به آن واقف هستند و یا اطرافیانشان متوجه آن می شوند ( مانند ظاهر گریان یا غر زدن های مکرر ) . اینکه خلق فرد افسرده باشد یک نشانه کلیدی ست اما حدود نیمی از این افراد وجود احساس افسردگی را انکار می کنند و به نظر هم نمی رسد خیلی افسرده باشند ، این افراد را اغلب اطرافیانشان به دلیل انزوای اجتماعی و کاهش کلی فعالیتشان نزد روانشناس می برند .
کاهش لذت
کاهش یا از دست دادن علاقه به انجام فعالیت های روزانه و حتی فعالیت های لذت بخش تقریبا همیشه .
تغییر وزن
کاهش یا افزایش وزن چشمگیر بدون گرفتن رژیم غذایی. البته این تغییر اشتها باید ثابت باشد .
اختلال در خواب
مداومت کم خوابی یا پرخوابی . همچنین خواب منقطع به طوری که فرد در طول مدتی که خواب است مدام از خواب بپرد . و همچنین ای افراد ممکن است مدت زیادی مثلا ۱ یا ۲ ساعت طول بکشد تا به خواب بروند و زودتر از حد معمول از خواب بیدار می شوند .
سرآسیمگی یا کندی
فرد در طول روز به طور غیر عادی بی قرار ، برافروخته و آشفته است و بدون هیچ دلیلی احساس تنش یا عصبانیت دارد و یا بر عکس در انجام دادن فعلیت ها حتی ساده ترین فعالیت روزمره مانند حرف زدن سرعت عادی ومعمولی فرد پایین می آید . مثلا در حرف زدن سرعت تکلم وی و درجه صدای او تغییر می کند .
کاهش انرژی
فرد در این دوره از احساس خستگی مفرط و فقدان انرژی شدیدی می کند .
خودبینی
خودبینی فرد در این حالت تغییر زیادی میکند . احساس بی ارزشی مفرط از این جهت که فرد تصور میکند تا به حال هیچ کار با ارزشی انجام نداده است یا هیچ جنبه ی با ارزشی در وجوداو نیست از جمله تغییر مهم خودبینی این دوره است .
احساس گناه
احساس گناه مفرط و بی تناسب به این صورت که فرد بدون هیچ دلیلی احساس می کند در همه چیز مقصر است از دیگر نشانه های این اختلال است .
تفکر و تمرکز
در این دوره توانایی تفکر و تمرکز فرد دچار اختلال می شود و کاهش می یابد به شدتی که فرد حتی نمی تواند برای عادی ترین و کوچک ترین چیزها تصمیم بگیرد .
افکارخودکشی
افکارمتعدد و مکرر در مورد مرگ که البته فقط مختص به ترس از مرگ نمی شود و همچنین داشتن افکار خودکشی ، نقشه برای خودکشی و یا اقدام به خودکشی از دیگر نشانه های این اختلال است .
نگرانی
وجود نگرانی های زیاد و بی دلیل در مورد وقوع یک اتفاق ناخوشایند .
کنترل
فرد در این دوره ممکن است کنترلی بر اعمال خودش نداشته باشد و مدام حس از دست دادن کنترل خود را داشته باشد . ما با دانستن این علایم باید این نکته مهم را در نظر داشته باشید که برای اینکه تشخیص اختلال افسردگی داده شود نه لازم است همه ی علامت ها را داشته باشید و نه داشتن یکی یا دوتا علامت کافی ست بلکه برای ان باید حداقل ۴ علامت از علایم گفته شده را دارا باشید و البته از آن مهم تر این است که علایم شما باید حداقل به مدت ۲هفته مداومت داشته باشد و اگر به ۲ هفته نرسد قطعا افسردگی نیست .
انواع افسردگی
در جدید ترین مطالعات اختلال افسردگی در بین اختلالات روانی بالا ترین شیوع را داشته است . حدود ۵۰% از افرادی که به این اختلال مبتلا می شوند در سنین ۲۰تا۵۰ سال هستند . البته باید در نظر داشته باشید که این اختلال ممکن است در کودکی یا پیری هم شروع شود و چه بسا در بین افراد سالخورده حتی شیوع بیشتری داشته باشد ، جالب است بدانید تقریبا در سراسر جهان و در همه ی کشورها و فرهنگ ها دیده شده که شیوع اختلال افسردگی در زنان تقریبا ۲ برابر مردان است که طبق فرضیه هایی دلیل این تفاوت میزان ، از تفاوت های هورمونی ، اثرات زایمان ، یا تفاوت فشارهای روانی –اجتماعی زنان و مردان و الگوهای رفتاری آموخته شده است .
باید خاطر نشان کنم که اختلال طیف افسردگی به چند نوع تقسیم میشود:
- اختلال افسردگی اساسی
- اختلال افسردگی مداوم
- اختلال افسردگی ناشی از دارو
- اختلال افسردگی پیش از قاعدگی
دلایل ابتلا به این اختلال می تواند خیلی متفاوت باشد اما یکی از شایع ترین دلیل های آن وقایع پراسترس زندگی هستند . به این صورت که افرادی که وقایع بسیار پراسترسی را در زندگی تجربه می کنند ممکن است در دوره های بعد از اتمام آن استرس دچار افسردگی شوند . این اختلال می تواند اینگونه باشد که فرد فقط یک بار به آن دچار شود یا می تواند به صورت تکرارشونده و عود کننده در دوره های مشخص باشد .
افسردگی اساسی
اختلال افسردگی اساسی، اختلال افسردگی عمده یا Major Depressive Disorder که با نام کوتاه MDD نیز شناخته میشود یکی از شاخه‌های اختلال افسردگی است که با دوره‌های طولانی‌مدت از احساسات منفی، خلق پایین، احساس پوچی، بی‌ارزشی، ناامیدی و خستگی همراه است و میتواند زمینه‌ساز خودکشی شود. دوره افسردگی بدون درمان شش تا سیزده ماه و با درمان حداکثر اوقات جدود ۳ماه طول میکشد که البته بهد از قطع داروها و درمان امکان بازگشت علائم همیشه وجود دارد .
اختلال افسردگی مداوم (افسرده خویی)
این نوع معمولا شروع زودرسی دارد معمولا در سنین کودکی شروع میشود به طوریکه افراد این احساس را دارند که همیشه افسرده بودند .شروع آن بی سر و صداست و همچنین این نوع افسردگی خفیف است ؛ سیر آن میتواند مداوم یا متناوب باشد .
خلق افسرده
در اکثر اوقات روز و در اکثریت روزها که خود فرد به آن اذعان دارد و یا دیگران مشاهده می کنند و برای حداقل دوسال ادامه دارد.
در حالی که فرد افسرده است حداقل دو حالت زیر وجود دارد:
- کاهش اشتها و یا پرخوری
- بی خوابی و یا پرخوری
- کاهش انرژی و یا خستگی
- افت اعتماد به نفس
- احساس ناامیدی
ممکن است این ملاک ها و نشانه ها تا دوسال ادامه داشته باشد
اختلال عملکرد روزمره
علائم باعث ناراحتی قابل توجه یا افت کارکرد اجتماعی، شغلی و یا سایر جنبه های مهم کارکردی فرد شود.
اختلال موجود را نمیتوان به اثرات فیزیولوژیک یک ماده مانند مواد سوء مصرفی دارو یا بیماری طبی دیگر مثلا کم کاری تیروئید ربط داد.
افسردگی ناشی از دارو
افسردگی ممکن است توسط مصرف دارویی به وجود آمده باشد که هیچ ربطی به اختلال افسردگی نداشته باشند بلکه صرفا اثرات ناشی از دارو بوده و پس از مدتی رفع میشوند. باید مطمئن شوید که دارو مصرفی منجر به به وجود آمدن این علائم نشده باشد تا بتوانید اختلال افسردگی جداگانه ای را مد نظر داشته باشید و به آن توجه کنید.
ملال پیش از قاعدگی
یک یا دو هفته قبل از شروع دوره قاعدگی ( عادت ماهانه و یا خونریزی ماهانه ) ممکن است شما متوجه نفخ، سردرد، نوسانات خلقی و یا دیگر تغییرات جسمی و روحی بشوید این علائم به صورت ماهیانه به عنوان سندرم پیش از قاعدگی یا PMS نامیده می شود حدود ۸۵٪ از زنان درجه ای از سندرم قبل از قاعدگی ( PMS ) را تجربه می کنند.
علائم سندرم پیش از قاعدگی
علائم از زنی به زن دیگر متفاوت است و اغلب شامل هر دو نشانه های جسمی و روحی می باشد این علائم شامل ( آکنه، تورم و یا درد سینه، احساس خستگی، مشکلاتی در خواب، ناراحتی معده ( نفخ، یبوست یا اسهال )، سردرد یا کمردرد، تغییرات اشتها یا اشتهای زیاد به غذا، درد مفاصل و یا عضلات، مشکل با حافظه، تنش، تحریک پذیری، نوسانات خلقی، و یا حمله گریه، اضطراب یا افسردگی ) می باشد.
هوس
بسیاری از زنان در زمان PMS تمایل به مصرف غذاهای خاص شیرین، شور و کیک شکلاتی دارند. دلایل این واقعاً روشن نیست. دیگر زنان ممکن است اشتهای خود را از دست داده و یا ناراحتی ( معده، نفخ و یبوست ) داشته باشند.
آکنه
آکنه یکی از شایع ترین علایم PMS است و آن نه تنها نوجوانان را تحت تاثیر قرار می دهد بلکه تغییرات هورمونی می تواند سبب تولید سبوم از غدد موجود در پوست شود این ماده روغنی ممکن است منافذ پوست را مسدود و یک یادآوری برای شروع دوره است.
درد
PMS می تواند طیف گسترده ای از درد شامل ( درد پشت، سردرد، حساس شدن پستان ها و درد مفاصل ) را ایجاد می کند.
نوسانات خلقی
برای بسیاری از زنان بدترین بخشی از PMS شامل تاثیر غیرقابل پیش بینی در خلق و خوی خود مانند ( تحریک پذیری، خشم، حمله گریه، افسردگی و اضطراب ) در روزهای نزدیک به دوره می باشد که می آیند و می روند برخی از زنان در طول این زمان با حافظه و تمرکز مشکل دارند
PMS می تواند نشانه های بیماری های مزمن خاص ( آسم و آلرژی، افسردگی و اضطراب، اختلالات تشنجی، میگرن ) را بدتر کند.
انواع دیگر افسردگی:
افسردگی با الگوی فصلی
همانطور که از اسمش پیداست بیمارانی که اختلال خلقیشان از الگویی فصلی پیروی میکند، بیشتر در زمان خاصی از سال دچار دوره های افسردگی میشوند .
افسردگی پسا زایمانی
اگر علائم افسردگی درعرض ۴ هفته پس از زایمان شروع شده باشد ، میتوان آن را از نوع پسا زایمانی دانست
اختلالات همزمان با افسردگی
در کنار اختلال افسردگی افراد ممکن است مستعد به اختلالات دیگری هم باشند . شایع ترین اختلالاتی که با افسردگی همراه می شوند
- اضطراب علایم برجسته اضطراب ممکن است با افسردگی چشمگیری همراه شوند .
- وابستگی به الکل
- سو مصرف مواد بیماران افسرده اغلب برای رها شدن از شر افسردگی شان به مصرف مواد محرک می پردازند ..
در پاسخ به این سوال که آیا این افسردگی با دوره افسردگی در اختلال دوقطبی تفاوتی دارد یا خیر را باید بگویم طبق مشاهدات و تحقیقاتی که انجام شده است تا به حال هیچ تفاوتی بین این دو دیده نشده است و تنها چیزی که این دو را از هم جدا میکند همان وجود دوره شیدایی در اختلال دو قطبی است .به هر حال اگر علایم گفته شده را باشرایط ذکرشده در خودتان حس می کنید یا در بعضی اطرافیانتان مشاهده می کنید برای بهتر شدن هرچه بیشتر کیفیت زندگیتان حتما به یک متخصص مراجعه کنید.
درمان افسردگی
درمان افسردگی و هر اختلال دیگری در روانشناسی هیچگاه به تنهایی و بدون مراجعه به روانشناس امکان پذیر نیست. روانشناسان امروزه به درمان افسرده میپردازند و روانشناسی تا به امروز در قالب رویکرد های گوناگون به درمان افسردگی رسیده است و اثر بخشی فوق العاده ای را به خصوص در حوزه رویکرد شناختی رفتاری شاهد بوده است. شما با مراجعه به روانشناس و به همراه درمانگر خود قادر خواهید بود بر افسردگی غلبه کنید.
هر سوال و مسئله ای مد نظرتان بود میتوانید در بخش ارسال دیدگاه در این زمینه با ما در میان بگذارید..
